W restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstwa pomoże mediator gospodarczy

Współczesna niepewność i zmienność gospodarcza

Od rozpoczęcia pandemii Covid 19 globalną ekonomią rządzą niepewność i zmienność gospodarcza. Te dwie cechy współczesnej gospodarki światowej mają niemały wpływ na podmioty gospodarcze również w Polsce. Najlepszą odpowiedzią jest zwiększanie elastyczności prowadzonej działalności gospodarczej i szybkie przystosowywanie się do pojawiających się zmian.

Recesja spowodowana pandemią

Pandemia COVID-19 miała znaczący wpływ na gospodarkę polską, podobnie jak na gospodarki wielu innych krajów na całym świecie. Lockdowny, ograniczenia w działalności gospodarczej i spadek popytu doprowadziły do trudności finansowych wielu firm, zwłaszcza w tych sektorach, które były szczególnie dotknięte ograniczeniami mobilności, takich jak turystyka, gastronomia czy sektor usług. Pomimo rządowych działań podjętych w celu wsparcia przedsiębiorstw, niestety nie wszystkim firmom udało się uniknąć trudności.

Exodus firm europejskich z rynku rosyjskiego

Kolejnym ciosem dla wielu firm stał się konflikt na Ukrainie: Wojna na Ukrainie ma wpływ na sytuację geopolityczną w regionie i dotknęła wiele gałęzi gospodarki Polski, zwłaszcza w kontekście handlu, bezpieczeństwa energetycznego i braków kadrowych. Polska jest jednym z krajów, które przynajmniej częściowo zależały od dostaw energii z Rosji, co stworzyło poważne ryzyko dla stabilności energetycznej kraju. Drugim aspektem była migracja. Wybuch wojny spowodował z jednej strony migrację głównie kobiet i dzieci do Polski, a z drugiej strony powrót wcześniej pracujących w Polsce mężczyzn na Ukrainę. Przyniosło to ogromne zmiany na rynku pracy w Polsce. Warto też wspomnieć, że jako kraj graniczący z Ukrainą przez wielu inwestorów zagranicznych jesteśmy postrzegani jako kraj przyfrontowy, co wpływa negatywnie na ich zainteresowanie inwestycjami w Polsce i niewątpliwie wstrzymuje napływ kapitału.

Dodatkowym czynnikiem powodującym straty wielu firm okazała się być konieczność szybkiego wycofania się z rynku rosyjskiego ze względu na sankcje wprowadzone przez Unię Europejską. W wielu polskich firmach w efekcie powyższych zdarzeń doszło do poważnych napięć finansowych. Konieczne staje się podjęcie zdecydowanych działań restrukturyzacyjnych jako najlepszej opcji pokonania tych napięć.

Kiedy zaczynać restrukturyzację?

Działania naprawcze zwykle kojarzą się nam z firmami na skraju bankructwa lub w trudnej sytuacji finansowej. To są oczywiście sytuacje skrajne, w których rozpoczęcie restrukturyzacji może okazać się zbyt późne. Warto więc rozważać restrukturyzację nie jako ostateczność, w sytuacji przysłowiowej „pętli na szyi”, ale znacznie wcześniej jako część ogólnego planu naprawczego, który ma na celu przywrócenie zdolności firmy do konkurowania na zmiennym rynku i powrotu do opłacalnego funkcjonowania.

Kto potrzebuje restrukturyzacji?

Z definicji restrukturyzacja finansowa to sposób wyjścia z sytuacji, w której firma napotyka na trudności finansowe czy też potrzebuje dostosować swoją strukturę kapitałową lub operacyjną do zmieniających się warunków rynkowych. Oto kilka głównych sytuacji, w których może być konieczna restrukturyzacja finansowa:

• Firma ma trudności z generowaniem wystarczających dochodów, aby pokryć swoje zobowiązania, w takim przypadku restrukturyzacja jest konieczna, aby uniknąć bankructwa. Będzie ona obejmować negocjacje z wierzycielami w celu zmniejszenia długu, refinansowanie lub restrukturyzację długu, a także redukcję kosztów operacyjnych.
• Firma ma zbyt duży dług w stosunku do swojej zdolności do jego obsługi. W przypadku nadmiernego zadłużenia, restrukturyzacja może być konieczna w celu zmniejszenia obciążenia poprzez przykładowo konwersję długu na udziały lub inne instrumenty kapitałowe.
• Firma działa w branży, która ulega szybkim zmianom lub jest narażona na duże wahania rynkowe. Ze względu na zaistniałe zmiany w branży lub na rynku restrukturyzacja może być konieczna, aby dostosować się do nowych warunków i zachować konkurencyjność.
• W celu dalszego rozwoju działalności firma planuje konsolidację rynku lub ekspansję. W przypadku, gdy firma chce przeprowadzić fuzję, przejęcie lub ekspansję, restrukturyzacja finansowa może umożliwić pozyskanie dodatkowego kapitału lub dostosowanie poprzedniej struktury do nowych operacji.
• Pojawiła się potrzeba optymalizacji struktury kapitałowej spółki w celu zwiększenia jej wartości dla akcjonariuszy. Firmy mogą być zainteresowane restrukturyzacją, aby zoptymalizować swoją strukturę kapitałową, np. poprzez wykup akcji własnych, emisję nowych akcji lub wygospodarowanie środków pieniężnych na wypłatę dywidendy.
• Ze względu na zmiany w otoczeniu gospodarczym konieczne jest uporządkowanie i racjonalizacja operacji. W takim przypadku restrukturyzacja może być stosowana w celu usprawnienia operacji firmy, np. poprzez redukcję nadmiernych kosztów, likwidację nieopłacalnych oddziałów lub segmentów biznesu.

Negocjacje i mediacje w restrukturyzacji

Restrukturyzacja finansowa może przyjąć wiele różnych form i strategii, w zależności od konkretnej sytuacji firmy. Niemniej jednak, każda restrukturyzacja finansowa niesie za sobą konieczność przeprowadzenia negocjacji z różnymi grupami interesariuszy, a w najtrudniejszych sytuacjach negocjacyjnych niezwykle pomocna może okazać się mediacja gospodarcza. Szczególnie interesującym rozwiązaniem może być zatwierdzenie na wniosek stron ugody zawartej w mediacji przez sąd. Pozwala to uniknięcie niepewności co do późniejszej odpowiedzialności za realizację zawartych ugód przez członków  zarządów spółek, które dokonały ustępstw na rzecz podmiotów będących w restrukturyzacji.

Przewaga restrukturyzacyjnych ugód bilateralnych i wielostronnych

Odpowiednio wczesne podjęcie działań restrukturyzacyjnych, zmierzających do ugód bilateralnych czy wielostronnych, pozwala firmom uniknąć negatywnych efektów prowadzenia restrukturyzacji w oparciu o przepisy prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego. Czekanie z restrukturyzacją finansową do ostatniej chwili zawęża możliwości działania i ogranicza władanie spółką przez powołane do tego władze spółki oraz grozi „stygmatyzacją” firmy. Wymusza wszczęcie postepowań sądowych takich jak postępowanie układowe, postępowanie sanacyjne, sądowe zatwierdzenie układu, układ w upadłości czy też likwidacja. Wszystkie te postępowania pociągają za sobą niemałe dodatkowe koszty związane z zatrudnieniem nadzorców sądowych i doradców restrukturyzacyjnych wyznaczonych przez sąd do ich przeprowadzenia.

Wprowadzenie mediatora gospodarczego do restrukturyzacji finansowej

Współpraca z mediatorami gospodarczymi w podjętych procesach restrukturyzacji finansowej zwiększa efektywność i skuteczność prowadzonych rozmów z wierzycielami i pomaga w poszukiwaniu rozwiązań akceptowalnych dla obu stron. Bezstronny mediator, zaakceptowany przez obie strony, ma za zadanie przeprowadzić wraz z nimi analizę korzyści i strat, jak również analizę szans i zagrożeń wszystkich możliwych propozycji restrukturyzacyjnych. W spotkaniach indywidualnych ze stronami mediator ma szansę, oczywiście zachowując pełną poufność, przeanalizować sytuację każdej z nich osobno, a następnie wesprzeć obie strony w poszukiwaniu przestrzeni do zawarcia ugody, która mogłaby być akceptowalna dla wszystkich.

Mediator gospodarczy bardzo usprawnia proces restrukturyzacji

Mediator jako osoba z zewnątrz ma możliwość poprowadzenia nawet najtrudniejszych rozmów dotyczących restrukturyzacji zadłużenia w atmosferze profesjonalnego spokoju. W przypadku, gdy dostrzega wzrost napięcia, może zastosować mediację pośrednią i ponownie sprawdzić granice akceptowalności propozycji znajdujących się na „stole negocjacyjnym” z każdą ze stron indywidualnie. Uzbrojony w tę wiedzę ma szansę na takie poprowadzenie dalszych rozmów, aby były one konstruktywne i nie prowadziły do dalszych napięć. W sytuacjach najbardziej newralgicznych, mediator może zarządzić przerwy w negocjacjach i zasugerować stronom skorzystanie z opinii doradców finansowych i biegłych rzeczoznawców.

Mediator posiadający doświadczenie biznesowe w restrukturyzacjach finansowych wspomaga doradców restrukturyzacyjnych w prowadzeniu szeroko zakrojonych rozmów i negocjacji. Im więcej stron dotkniętych działaniami restrukturyzacyjnymi, tym trudniejsze są z nimi rozmowy i tym większe korzyści ze współpracy z mediatorami.

Mediator w postepowaniach prowadzonych na podstawie prawa restrukturyzacyjnego

Współpraca z mediatorem przy restrukturyzacji finansowej jest możliwa również w przypadku restrukturyzacji prowadzonej na podstawie przepisów prawa restrukturyzacyjnego. Dla wszystkich zaangażowanych stron, w tym dla przedsiębiorstwa, jego wierzycieli i pracowników może przynieść szereg potencjalnych korzyści:

• Mediator może pomóc w rozwiązaniu konfliktów i negocjacjach między różnymi interesariuszami, takimi jak wierzyciele, akcjonariusze i zarząd. Pomaga to uniknąć długotrwałych sporów prawnych i zwiększa szanse na osiągnięcie porozumienia.
• Mediator może pomóc w opracowaniu planu restrukturyzacji, który uwzględnia potrzeby i interesy różnych stron, jednocześnie zapewniając zrównoważone i opłacalne rozwiązania dla przedsiębiorstwa.
• Dzięki mediacji można stworzyć plan restrukturyzacji, który jest bardziej akceptowalny dla wszystkich zaangażowanych stron. To zwiększa szanse na zatwierdzenie planu przez wierzycieli i sąd oraz na pomyślne przejście przez proces restrukturyzacji.
• Uniknięcie długotrwałych i kosztownych procesów sądowych jest często korzystne zarówno dla przedsiębiorstwa, jak i dla jego wierzycieli. Mediacja może pomóc w zminimalizowaniu kosztów związanych z procesem restrukturyzacji.
• Mediacja jest bardziej efektywna i szybsza niż prowadzenie długotrwałych sporów sądowych z interesariuszami, co pozwala przedsiębiorstwu szybciej wrócić do stabilności finansowej.
• Mediator może pomóc w zbudowaniu atmosfery współpracy i zaufania między stronami, co ułatwia osiągnięcie porozumienia.
• Mediator może pomóc dostosować plan restrukturyzacji do zmieniających się okoliczności gospodarczych lub sytuacji przedsiębiorstwa.

Mediacja w restrukturyzacji

Konkludując, mediacja w procesie restrukturyzacji finansowej pomaga w rozwiązywaniu konfliktów między różnymi stronami, takimi jak władze przedsiębiorstwa, nadzorcy i doradcy restrukturyzacyjni, wierzyciele i akcjonariusze. Mediacja prowadzona w restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstwa wspiera opracowania zrównoważonego i akceptowalnego planu restrukturyzacji, który uwzględnia potrzeby i interesy wszystkich zaangażowanych stron. Mediator zwiększa szanse na pomyślne zakończenie procesu restrukturyzacji, co może pomóc uniknąć kosztownych sporów sądowych. Co jednak często jest niedocenione, a najważniejsze dla przyszłego sukcesu rynkowego firmy, to stworzenie atmosfery współpracy i zaufania między wszystkimi stronami negatywnie dotkniętymi przez prowadzoną restrukturyzację.